Dan kad su saveznici Beograd zasuli bombama
Na današnji dan 1944. godine izvršeno je prvo Savezničko bombardovanje nemačkih vojnih ciljeva u Beogradu. Bilo je neprecizno i izvedeno kroz guste oblake. Izazvalo je brojne žrtve i razaranje. Broj poginulih Beograđana nikada nije pouzdano utvrđen.
Bombardovanje je izazvalo i kontroverze koje ovu bolnu temu prate i danas. Ove fotografije govore o tom teškom događaju iz novije istorije Beograda.
Savezničke vazduhoplovne snage (15. USAAF armija) bombardovale su tokom 1944-45. godine brojne ciljeve u gradovima na teritoriji koju je obuhvatala Jugoslavija. Pored Beograda, posebno su teško bili pogođeni, od većih gradova, Rijeka, Zadar, Sarajevo, Leskovac i Podgorica, dok su manja taktička bombardovanja vršena od Makedonije do Slovenije. Odluke o izboru strateških ciljeva u gradovima koji će biti bombardovani donosili su operativni štabovi pri anglo-američkim avio-snagama, a na osnovu procene sa terena.
Beograd je imao nesreću da se u njegovom centru nalazila fabrika avionskih delova za nemački „Meseršmit“ koja je bila prioritetni cilj. Od ostalih strateških meta, u gradu su bile velika rafinerija nafte „Šel“ na Čukarici, tri železnička i jedan drumski most, velika železnička ranžirna stanica od važnosti za premeštanje nemačkih trupa po čitavom Balkanu i dalje ka istočnom i Zapadnom frontu, veliki aerodrom sa istom čvorišnom ulogom, kao i plovni put po Dunavu.
Žrtve koje su srpski i ostali narodi iz kasnije Jugoslavije podneli u ovim bombardovanjima, naš su zajednički i sveti doprinos pobedi nad zlom nacizma i okupacije.
Naslovna fotografija: Bombarder B-24 „liberator“ iz sastava 15. vazduhoplovne armije USAAF izrucuje smrtonosni tovar na beogradske mostove, vazne komunikacije za nacisticku armiju… Svaki promašaj u cilj značio je hiljade mrtvih Beogradjana.
Tekst: Bane Gajić
