Slovenac pao za kralja i otadžbinu
Nadgrobni spomenik za majora jugoslovenske kraljevske vojske, Slovenca Igora Berana, poginulog 1943. prilikom napada na nemački aerodrom, na britanskom vojnom groblju kod zaliva Suda na grčkom ostrvu Krit.
Beran je kao pomorski pilot odbio da prizna kapitulaciju zemlje aprila 1941. i sa grupom istomišljenika jugoslovenskih oficira stupio je u sastav britanskog ratnog vazduhoplovstva RAF. U toku naredne dve godine leteće avion Hoker Hariken u sastavu 94. skvadrona RAF u Africi protiv Romelovog Afričkog Korpusa.
Beran je oboren za komandama svog aviona dok je napadao ciljeve na aerodromu na Kritu. Na tom zadatku oboren je još jedan od jugoslovenskih pilota ali za razliku od Berana čije telo su Nemci izvukli iz olupine, on je pao u Sredozemno more i nikada nije pronađen.
Majora Igora Berana odlikovao je posmrtno kralj Petar II Karađorđević Karađorđevom zvezdom I stepena za herojsku smrt.
Osim jednog izdanja posvećenog pilotima Aprilskog rata iz 1970. godine, ime ovog pilota potpuno je zaboravljeno i ostalo je poznato samo u veoma uskom krugu ljubitelja vojne i aero istorije.
Bane Gajić
