Objavljena knjiga „Ćirilični spomenici Drvara“
U izdanju Filološkog fakulteta Univerziteta u Banjaluci i Udruženja „Tropolje i Zapadne strane“, objavljena je knjiga „Ćirilični spomenici Drvara“ koju su napisali Goran Komar, Draško Drgaš i Siniša Šolak.
Prethodno su isti autori objavili knjige „Ćirilični spomenici Glamočkog polja pola milenijuma ćiriličke pismenosti Glamoča“, i „Ćirilični spomenici Grahova“.
Presudan događaj za pokretanje čitavog procesa bila je škola ćiriličke paleografije, koja se 2016. godine odvijala na području Glamoča. Te terenske aktivnosti pokazale su da je ovo, i pored kontinuiranog negiranja u prošlosti, ipak prostor dugog kontinuiteta života i postojanja ćiriličkog pisma, odnosno da se nalazimo na „plodnom tlu“ za istraživanje ćiriličkih natpisa, navedeno je u predgovoru knjige, na srpskom i engleskom, koja je odštampana ove sedmice.
Potreba za širim, obuhvatnijim publikovanjem rezultata rada, nametnula je ideju da se izdanja objavljuju dvojezično, na srpskom i engleskom jeziku, naglašavaju autori.
Oni ističu dragocjeno saradnju sa Maticom srpskom iz Novog Sada, Maticom srpskom iz Podgorice, Filološkim fakultetom iz Banjaluke, Dušanom Srdićem i Jovanom Babićem iz Glamoča, Nikolom Ercegom iz Bosanskog Grahova, Draškom Dragašem iz Drvara.
O ćiriličnom naslijeđu Drvara, u knjizi, čiji su recenzenti Mladenko Sadžak, profesor Filološkog fakulteta u Banjaluci i magistar Danijel Dojčinović, svjedoče brojni dokumenti.
U uvodniku knjige, pored ostalog navedena su karakteristična mjesta, gdje su evidentirani spomenici sa ćiriličnim natpisma kao i tragovi pravoslavlja.
Toponim Unac pominje se još 1326. godine, pri prolasku hrvatskog bana Mikca Mihaljevića dolinom Une i Unca, u Dalmaciju, a u doba sukoba hrvatske vlastele u kojima je učestvovao i ban Bosne Stefan II Kotromanić, koji je proširio teritoriju svoje države na dijelove Krajine…
Odavno je primijećeno vezivanje pravoslavnih crkvišta za grobne gomile i gradine. Takav je slučaj i na prostoru Drvara. Na primjer, Bjeljačko groblje je predstavljeno sa desetak spomenika tipa stećka. Predanje govori da je na Ljeskovici postojao manastir i groblje, te da je na tom mjestu nađen srebrni krst i putir…
Mjesno predanje govori o „utonuloj crkvi“ ali se na terenu vidi samo nekoliko grobnih ploča. Oni su situirani pokraj rimske ceste, a ispod praistorijske gradine Tvrde glavice….
Na lokaciji Crkvina (Očigrije) leže ostaci srednjovjekovne crkve, sa stećcima. Ovo naselje dijeli se na Očigrije i Namastir. Crkvina postoji iznad Carevih luka. Na Crkvini (Gradina) u Donjim Vrtočama – Moračama, vidljivi su ostaci srednjovjekovne crkve sa grobljem i stećcima.
–Ova knjiga je višestruko važna. Ona je zbir višegodišnjeg rada i istraživanja, dokaz o ćirilici i spomenicima, najjasnijim kazivačima naših starina – kazao je za Srpskainfo Siniša Šolak, jedan od autor knjige.
Promocija i izložba
U „Kulturnom centru“ Gradiška najavljena je izložba fotografija pronađenih na tavanima i ruševinama kuća u Glamočkom kraju.
–Mogućnost da u Gradiški prikažemo, predstavimo i pokažemo javnosti naš rad i istorijsko naslijeđe glamočkog, drvarskog i grahovskog kraja, za nas je važna. Želimo takođe da ukažemo na rezultate višegodišnjeg rada Udruženja „Tropolje i Zapdne strane“ – rekao je Siniša Šolak.
Izvor: Srpskainfo/Fotografije: Milan Pilipović
