Spomen-park u obliku Natalijine ramonde
Jedini spomenik u Srbiji u obliku Natalijine ramonde, cveta koji je simbol Dana primirja, nalazi se u Trsteniku.
Jedinstveno spomen – obeležje predstavlja park i izgrađen je kod Gimnazije “Vuk Karadžić”. Ima pet ljubičastih latica i dve lente, poput onih na Albanskoj spomenici. U okviru parka postavljene su klupe, dok je u severnom delu platoa ostavljeno mesto za skulputuru ili spomenik. Sve do te centralne tačke kompleksa, kroz prostor, prolaznika “vode” kaskade nalik stepeništu.
Žrtve Prvog svetskog rata u Srbiji bili su velike, a samo je iz trsteničkog kraja nastradalo 4.700 obveznika, što je blizu 8.2 odsto ukupnog broja stanovnika iz popisa 1910. godine.
Zasad najviše izvora o gubicima ima u arhivi Okružnog zapovedništva u Kruševcu, koji je prenet u Arhiv Hrvatske. Prof. dr Toma Milenković (1935-2018), poreklom iz Trstenika, proučavao je i matične knjige, protokole rođenih i umrlih u devet crkava trsteničkog sreza, kako bi došao do broja žrtava.
Dragoceni izvor je i knjiga “Uspomene iz zbega” autora Bože Maršićanina, koji je 1919. u Zemunu objavio dnevnik sa dokumentovanom istorijom Trstenika u okupacionim godinama, koje su “kosile” mobilisane, dobrovoljce, vojnike, žene, decu.
Koga nije ubila puška, taj je stradao od tifusa ili španske groznice. Mnogi su lečeni u rezervnoj vojnoj bolnici, koja je bila smeštena u nekadašnjoj osnovnoj školi. U ovoj bolnici je preminuo i slavni Vojislav Voja Tankosić.
Tekst i foto: Novosti
